W piątek 28.02. odbędzie się kolejna sesja Rady Miasta i przed radnymi bardzo ważne głosowanie nad przyjęciem Statutu Miasta Skarżyska-Kamiennej. To po Konstytucji RP i Ustawie o samorządzie gminnym kolejny, w hierarchii prawnej, akt normujący ustrój gminy. Statut jest aktem prawa miejscowego, bo obowiązuje wyłącznie na obszarze gminy, dla której został uchwalony. To bardzo istotna okoliczność, podkreślająca jego wyjątkowość, ale w żadnym wypadku nie pozwalająca na dowolność zapisów regulacji zarówno w aspekcie treści jak i formy.
 
Statut musi spełniać określone warunki by mógł być, w trybie nadzoru, uznany za legalny. Jego zapisy nie mogą kolidować z regulacjami zawartymi we wskazanych wcześniej ustawach i jednocześnie jako błąd legislacyjny uznawane jest nadmierne przytaczanie zapisów istniejących w tychże ustawach. Na przykład, jeśli ustawa o samorządzie gminnym mówi, że skuteczny wniosek w sprawie zwołania sesji rady gminy podpisuje ¼ ustawowego składu radnych, to w statucie nie można zapisać, że jest to 1/3 (treść) ani nawet przytaczać, że jest to ¼ (forma). Ta kwestia jest rozstrzygnięta na poziomie ustawy i tak ma być stosowana w ustrojowej praktyce gminy. Zapis w statucie jest tu bez znaczenia, może być tylko argumentem za nielegalnością aktu.
 
Zakres regulacji zawartych w statucie musi precyzyjnie dotyczyć tylko tych zagadnień, które na mocy delegacji ustawowych zostały przypisane do rozstrzygnięcia samorządowi gminnemu (radzie gminy). Kluczowymi do unormowania w statucie są kwestie dotyczące organizacji wewnętrznej gminy oraz trybu pracy jej organów, czyli Rady Miasta i Prezydenta Miasta i one oczywiście będą budzić najwięcej emocji i pytań. Czy gwarantują transparentne działania władz? Czy pozwolą społeczności lokalnej uczestniczyć w życiu samorządu, czyli mieć pełną, bieżącą wiedzę na temat spraw miasta, by móc oceniać i reagować w każdym czasie trwającej kadencji a nie tylko poprzez głosowanie w wyborach czy referendum? A nieco idealizując, czy będą kreować warunki do skutecznej budowy, świadomej swej roli, społeczności lokalnej? Społeczności wyedukowanej, dokonującej trafnych ocen i wyborów dla dobra wspólnego.
 
Jak widać uchwalenie przez radnych zgodnego z prawem statutu miasta wcale nie musi oznaczać, że jest to właściwy akt dobrze służący społeczności lokalnej. W przedłożonym projekcie takim rozwiązaniem jest między innymi pozbawienie radnych i mieszkańców możliwości występowania na sesjach rady miasta w trybie interpelacji i zapytań oraz wniosków. Zabieg jest legalny, ponieważ istnieją regulacje umożliwiające realizację tych praw poza obradami sesji, ale burzy pewną wieloletnią tradycję. A z drugiej strony, skoro obrady sesji są jawne (transmitowane) i mieszkańcy mogą w nich uczestniczyć, to dlaczego wszystkich nas pozbawia się możliwości czerpania wiedzy i oceniania władz? Czy jest coś złego w tym, że istnieje możliwość poznania, co radni uznają za istotne dla miasta problemy i jak widzi je prezydent miasta? Dlaczego pozbawiani jesteśmy możliwości oceny radnych i prezydenta? Czy stawiane pytania i udzielanie odpowiedzi nie byłyby dobrym materiałem do takich właśnie ocen? A wnioski mieszkańców? Z pewnością ich składanie podczas sesji nie  burzy obrad, bo nie zajmuje aż tak dużo czasu. Rządzących powinno być stać na taki „gest” wobec swoich wyborców. Jeśli tego nie czynią to mamy prawo twierdzić , że pozbawiają mieszkańców udziału w życiu miasta, świadomie się od nich odcinają. Wygląda na to, że czegoś się obawiają i warto dociekać, czego?
 
Czekając na uchwalenie przez radnych nowego statutu pamiętajmy, że tak naprawdę to nie istnieją regulacje prawne, które byłyby w stanie zatrzymać aktywność ludzi, bo w każdym ustroju „można, można, nawet trzeba”..... i o tym wkrótce.
 
 

                                                                                                                  Jan Janiec