- Kategoria: Publicystyka
- Michał
Subiektywny kalendarz na czerwiec
01.06.: Dzień bez Alkoholu.
1215 – Czyngis-chan zdobył i spalił 350-tysięczny wówczas Pekin.
1926 – Ignacy Mościcki został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta RP.
1998 – Utworzono Europejski Bank Centralny z siedzibą we Frankfurcie nad Menem.
2003 – Donald Tusk został przewodniczącym Platformy Obywatelskiej.
02.05.: Dzień bez krawata.
455 – Wandalowie zdobyli Rzym, a następnie plądrowali go przez 14 dni.
03.06.: Dzień Dobrej Oceny.
1939 – Otwarto Tor wyścigów konnych Służewiec w Warszawie.
04.06.: Dzień Wolności i Praw Obywatelskich.
1783 – Bracia Montgolfier zaprezentowali publicznie balon na ogrzane powietrze.
1989 – Odbyła się I tura pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu i całkowicie wolnych do Senatu, zakończonych miażdżącym zwycięstwem obozu „Solidarności”, który zdobył 99 na 100 mandatów senatorskich i wszystkie 161 mandatów poselskich przypadających kandydatom bezpartyjnym.
1992 – Sejm RP odwołał w nocy z 4 na 5 czerwca mniejszościowy rząd Jana Olszewskiego (tzw. noc teczek).
05.06.: Światowy Dzień Środowiska. (ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ).
1257 – Książę Bolesław V Wstydliwy lokował Kraków na prawie magdeburskim.
1894 – We Lwowie po raz pierwszy wystawiono Panoramę Racławicką autorstwa Jana Styki, Wojciecha Kossaka i innych.
1967 – Wybuchła arabsko-izraelska wojna sześciodniowa.
1968 – W hotelu w Los Angeles został postrzelony przez Palestyńczyka Sirhana Sirhana kandydat Partii Demokratycznej w wyborach prezydenckich senator Robert F. Kennedy. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł następnego dnia w szpitalu.
06.06.: Dzień języka rosyjskiego w ONZ w ramach dni języków.
1891 – Rozpoczęło działalność Krakowskie Ochotnicze Towarzystwo Ratunkowe, pierwsze pogotowie ratunkowe w Polsce i drugie w Europie (po wiedeńskim).
1944 – Armia Czerwona przekroczyła pod Sarnami w dawnym województwie wołyńskim przedwojenną granicę Polski.
1984 – Na rynku radzieckim pojawiła się kultowa gra komputerowa Tetris autorstwa Aleksieja Pażytnowa.
07.06.:
1099 – I wyprawa krzyżowa: rozpoczęło się oblężenie Jerozolimy.
1457 – Wojna trzynastoletnia: król Kazimierz IV Jagiellończyk wjechał triumfalnie na wykupiony od czeskich najemników zamek w Malborku.
1929 – Wraz z wejściem w życie Traktatów laterańskich powstało państwo Watykan.
1942 – Wojna na Pacyfiku: klęską Japończyków zakończyła się przełomowa bitwa o Midway.
08.06.: Światowy Dzień Oceanów. (ustanowione na Szczycie Ziemi w 1992).
1533 – Poświęcono Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu.
1946 – W Londynie odbyła się parada zwycięstwa wojsk alianckich, do którą nie zaproszono żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
1996 – Powstała Akcja Wyborcza Solidarność.
2003 – Zakończyło się dwudniowe referendum europejskie. Frekwencjawyniosła 58,85%, a 77,45% głosujących opowiedziało się za wejściem Polski do Unii Europejskiej.
09.06.: Międzynarodowy Dzień Archiwów, Dzień Księgowego, Dzień Przyjaciela.
1815 – Podpisano akt końcowy Kongresu wiedeńskiego. Utworzono Królestwo Polskie (kongresowe).
1832 – Papież Grzegorz XVI ogłosił encyklikę Cum primum potępiającą uczestników powstania listopadowego.
1907 – Powołano Związek Buchalterów w Warszawie obejmujący swym zasięgiem Królestwo Polskie. Obecnie funkcjonuje pod nazwą Stowarzyszenie Księgowych w Polsce.
1934 – Premiera pierwszego filmu animowanego z Kaczorem Donaldem.
1974 – Portugalia i ZSRR nawiązały stosunki dyplomatyczne.
10.06.: Międzynarodowy Dzień Heraldyki.
1190 – III wyprawa krzyżowa: podczas kąpieli w rzece Salef utonął cesarz niemiecki Fryderyk I Barbarossa.
1829 – Odbył się pierwszy wyścig łodzi między drużynami uniwersytetów Oksfordzkiego i Cambridge.
1934 – Zdelegalizowano Obóz Narodowo-Radykalny.
11.06.:
1933 – W pierwszym w historii meczu eliminacyjnym do II Piłkarskich Mistrzostw Świata 1934 we Włoszech Szwecja pokonała Estonię 6:2. Do I Mistrzostw Świata w Urugwaju eliminacji nie rozgrywano.
12.06.: Światowy Dzień Sprzeciwu wobec Pracy Dzieci.
1817 – Niemiec Karl Drais odbył pierwszą jazdę na skonstruowanym przez siebie drewnianym pierwowzorze roweru.
1930 – Wmurowano kamień węgielny pod budowę nowego gmachu Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.
1990 – Rosja ogłosiła deklarację suwerenności.
13.06.: Święto Żandarmerii Wojskowej.
1906 – W Krakowie założono Klub Sportowy Cracovia (jako Akademicki Klub Footballowy).
1956 – W Paryżu rozegrano pierwszy finał piłkarskiego Pucharu Europy, w którym Real Madryt pokonał francuski Stade Reims 4:3.
2001 – Zarejestrowano Prawo i Sprawiedliwość.
2004 – W Polsce po raz pierwszy przeprowadzono wybory do Parlamentu Europejskiego, w których zwyciężyła Platforma Obywatelska.
14.06.: Światowy Dzień Krwiodawcy; Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.
1331 – Na zamku w Chęcinach zakończył się trwajacy od 26 maja ogólnopolski wiec zwołany przez królaWładysława Łokietka, uważany za początek polskiego parlamentaryzmu.
1845 – Otwarto pierwszy odcinek Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, pierwszej linii kolejowej w Królestwie Polskim.
1914 – Międzynarodowy Komitet Olimpijski zaprezentował flagę olimpijską.
1927 – Warszawski magistrat przyjął uchwałę o utworzeniu na Pradze Miejskiego Ogrodu Zoologicznego.
1940 – Do obozu koncentracyjnego Auschwitz dotarł z Tarnowa pierwszy masowy transport 728 mężczyzn, w większości polskich więźniów politycznych.
1958 – W Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą (obecnie Instytut Energii Atomowej) uruchomiono pierwszy w Polsce doświadczalny reaktor jądrowy EWA.
1966 – Watykańska Kongregacja Doktryny Wiary z upoważnienia papieża Pawła VI ogłosiła, że Indeks ksiąg zakazanych nie ma już mocy wiążącej (natomiast zachowuje swoją wartość moralną jako ostrzeżenie przed treściami szkodliwymi dla wiary i dobrych obyczajów, a przestrzeganie Indeksu odtąd jest kwestią sumienia wiernych).
1985 – Podpisano Układ z Schengen tworzący ruch bezwizowy między Francją, Niemcami i krajami Beneluksu.
15.06.: Światowy Dzień Wiatru.
1219 – Według legendy w czasie krucjaty króla Waldemara II Zwycięskiego do Estonii spadła z nieba późniejsza flaga Danii (Dannebrog), najstarsza obecnie używana flaga w Europie.
1844 – Charles Goodyear opatentował metodę wulkanizacji kauczuku.
1954 – W Bazylei założono Unię Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA).
16.06.:
1903 – Założono Ford Motor Company.
1911 – Założono amerykański koncern informatyczny IBM.
1944 – W walce z Niemcami pod wsią Jewłasze na Nowogródczyźnie zginął mjr Jan Piwnik ps. „Ponury”.
17.06.: Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą.
1885 – Do Nowego Jorku przybyła z Francji (we fragmentach) Statua Wolności.
1944 – Proklamowano Republikę Islandii, ostatecznie uniezależniając ją od władzy Danii.
18.06.:
1792 – Wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Zieleńcami, po której król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order Virtuti Militari, najwyższe polskie odznaczenie wojskowe.
1815 – 100 dni Napoleona: w bitwie pod Waterloo Napoleon Bonaparte poniósł ostateczną klęskę.
1992 – Rozpoczęła działalność pierwsza polska sieć telefonii komórkowej PTK Centertel.
19.06.:
1900 – Została zarejestrowana Fundacja Nobla.
1963 – Rozpoczął się I Krajowy Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu.
1969 – Założono Wyższą Szkołę Nauczycielską, obecnie Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach.
20.06: Światowy Dzień Uchodźcy.
451 – W bitwie na Polach Katalaunijskich Rzymianie i Wizygoci odnieśli zwycięstwo nad Hunami i zatrzymali ich najazd na zachodnią Europę.
1900 – We Lwowie ukazało się pierwsze wydanie pierwszego polskiego czasopisma sportowego „Gazeta Sportowa”.
1983 – Ukazał się debiutancki album grupy Lady Pank pt. "Lady Pank".
2002 – Sejm RP przyjął ustawę wprowadzającą bezpośredni wybór wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
21.06.: Międzynarodowy Dzień Jogi; Święto Muzyki; Światowy Dzień Deskorolki; Noc Kupały, zw. potocznie nocą świętojańską, obchodzona w nocy z 21 na 22 czerwca;
1948 – W zachodnich strefach okupacyjnych wprowadzono do obiegu markę niemiecką.
1982 – W Paryżu odbyły się pierwsze obchody Święta Muzyki.
2004 – Amerykański Space Ship One jako pierwszy prywatny załogowy samolot kosmiczny odbył lot w kosmos.
22.06.:
1789 – Sejm Czteroletni uchwalił przeprowadzenie pierwszego w Polsce spisu statystycznego.
1902 – Otwarto Szpital Wolski w Warszawie.
1921 – Rada Ligi Narodów przyznała polskim okrętom wojennym prawo pobytu w porcie gdańskim oraz zezwoliła Polsce na założenie na Westerplatte wojskowej składnicy tranzytowej.
1941 – Rozpoczął się atak Niemiec na ZSRR. "Plan Barbarossa".
23.06: Międzynarodowy Dzień Wdów; Dzień Służby Publicznej.
1894 – W Paryżu powołano Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl).
1944 – Premier RP na Uchodźstwie Stanisław Mikołajczyk ostatecznie odrzucił ultimatum Józefa Stalina dotyczące „reorganizacji” władz polskich w Londynie, jako naruszające suwerenność państwa polskiego. Ultimatum przewidywało ustąpienie prezydenta RP Władysława Raczkiewicza, Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego, ministra obrony gen. Mariana Kukiela i ministra informacji Stanisława Kota i publiczne zdystansowanie się rządu RP od obarczenia ZSRRzarzutem dokonania zbrodni katyńskiej.
1950 – Parlament szwajcarski odmówił przyznania praw wyborczych kobietom. Przyznano je im dopiero w 1971 roku.
2016 – Obywatele Wielkiej Brytanii opowiedzieli się w referendum za wystąpieniem z Unii Europejskiej.
24.06: Światowy Dzień Chorych na Osteoporozę.
972 – Mieszko I pokonał w bitwie pod Cedynią wojska margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona.
1657 – Odprawiono pierwsze nabożeństwo w kościele Pokoju w Świdnicy.
1793 – Konwent Narodowy uchwalił konstytucję Francji.
1866 – Polscy zesłańcy rozpoczęli powstanie zabajkalskie.
1976 – Zapowiedziana przez premiera Piotra Jaroszewicza podwyżka cen żywności wywołała protesty robotnicze, znane jako Czerwiec '76.
25.06.: Dzień Marynarza.
1807 – W trakcie negocjacji pokojowych w Tylży na tratwie zacumowanej pośrodku granicznego Niemna spotkali się po raz pierwszy Napoleon Bonaparte i cesarz Rosji Aleksander I Romanow.
1892 – W Turynie została założona Międzynarodowa Federacja Wioślarska (FISA).
1911 – We Lwowie założono Związek Polski Piłki Nożnej (PZPN).
1678 – Wenecjanka Elena Cornaro Piscopia jako pierwsza kobieta otrzymała stopień naukowy doktora.
1978 – Podczas parady w San Francisco po raz pierwszy została użyta tęczowa flaga jako symbol ruchu LGBT.
1991 – Chorwacja i Słowenia proklamowały niepodległość (od Jugosławii).
26.06.: Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii; Międzynarodowy Dzień Pomocy Ofiarom Tortur.
1295 – Przemysł II został koronowany w Gnieźnie na króla Polski. Od tego dnia orzeł biały jest symbolem Polski.
1954 – Uruchomiono pierwszą na świecie elektrownię jądrową w Obnińsku.
1972 – FSO rozpoczęła produkcję modelu Syrena 105.
1974 – Sejm PRL uchwalił Kodeks pracy.
27.06: Światowy Dzień Rybołówstwa; Dzień Walki z Cukrzycą.
1920 – W Warszawie utworzono Polski Związek Towarzystw Kolarskich (obecnie Polski Związek Kolarski).
1978 – Program Interkosmos: rozpoczęła się misja kosmiczna statku Sojuz 30 z pierwszym polskim kosmonautą Mirosławem Hermaszewskim i Piotrem Klimukiem na pokładzie.
28.06: Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956.
1794 – Insurekcja kościuszkowska: mieszkańcy Warszawy wtargnęli do więzień skąd wywlekli i dokonali samosądów na pozostałych przy życiu przywódcach konfederacji targowickiej i osobach posądzanych o zdradę: biskupie wileńskim Ignacym Jakubie Massalskim, kasztelanie przemyskim Antonim Czetwertyńskim, pośle do Turcji Karolu Boscamp-Lasopolskim, szambelanie Stefanie Grabowskim, instygatorze koronnym Mateuszu Roguskim, szpiegu rosyjskim Marcelim Piętce, adwokacie Michale Wulfersie i instygatorze sądów kryminalnych Józefie Majewskim.
1956 – W Poznaniu doszło do protestów robotniczych znanych jako „Poznański Czerwiec”, krwawo stłumionych przez wojsko i milicję.
1834 – W Paryżu ukazał się pierwodruk Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.
1914 – Austriacki następca tronu arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg i jego żona Zofia von Chotek zostali zastrzeleni w Sarajewie przez serbskiego zamachowca Gawriła Principa, co stało się casus belli I wojny światowej.
1919 – Niemcy podpisały kończący I wojnę światową Traktat wersalski z państwami zwycięskiej koalicji.
1919 – Została powołana Międzynarodowa Organizacja Pracy.
29.06.:
1940 – Akcja AB: Niemcy rozstrzelali w lesie Brzask 760 więźniów politycznych ze Skarżyska-Kamiennej.
1991 – Warszawska FSO zakończyła produkcję Fiata 125p.
1900 – Powstała Fundacja Nobla.
30.06.: – Międzynarodowy Dzień Planetoid.
1905 – Albert Einstein opublikował na łamach „Annalen der Physik” artykuł Zur Elektrodynamik bewegter Körper, będący podstawą szczególnej teorii względności.
1957 – Założono Polski Związek Piłki Siatkowej.