Już jutro Rada Miasta Skarżyska-Kamiennej obradować będzie nad przedłożonym przez prezydenta projektem wieloletniej prognozy finansowej gminy Skarżyska-Kamiennej na lata 2016-2031 wraz z projektem uchwały budżetowej na rok 2016.

Będzie to pierwszy projekt budżetu przedłożony przez obecnego prezydenta (projekt budżetu na 2015 r. został przygotowany jeszcze przez ekipę byłego prezydenta Romana Wojcieszka). Dziś mając przed oczami projekt uchwały budżetowej na 2016 rok nasuwają się pytania: czy przyjęte założenia są możliwe do osiągnięcia i czy zaproponowany w takim kształcie budżet pozwoli na zrealizowanie wszystkich zaplanowanych w nim zadań przy zachowaniu płynności finansowej gminy? I choć Krönig przekonuje, że „matematyka nie kłamie”, i ogólnie rzecz biorąc następuje poprawa sytuacji finansowej, to jednak trudno podzielać optymizm prezydenta w oparciu o przygotowany właśnie projekt uchwały budżetowej na 2016 rok i wieloletniej prognozy finansowej na lata 2016-2031.

 Zgodnie z projektem budżetu dochody gminy wyniosą ponad 137 mln zł, z czego dochody bieżące stanowić będą ponad 122 mln zł, a dochody majątkowe ponad 15 mln zł. Z kolei plan wydatków budżetu stanowi kwotę ponad 135 mln zł, w tym wydatki bieżące blisko 117 mln zł oraz wydatki majątkowe 18 mln zł. To podstawowe informacje. Przyjrzyjmy się teraz szczegółom, które nie pozwalają podzielać optymizmu prezydenta. I tak np. projekt budżetu zakłada m. in. dochody ze sprzedaży majątku gminy w wysokości 4 800 000 zł. Czy ta kwota nie jest ciut przeszacowana? Na rok 2015 zakładano zbliżoną kwotę – 4.150.400 zł. Do dzisiaj plan zrealizowano prawdopodobnie zaledwie w 13.65%, co oznacza, że uzyskane w roku 2014 dochody ze sprzedaży majątku wyniosły zaledwie niecałe 600 000 zł. Jak będzie w roku 2016? Jedno jest pewne – gmina próbuje sprzedawać wszystkie swoje nieruchomości. Po wyrażeniu w październiku zgody przez Radę Miasta na sprzedaż budynku po przeniesionym Gimnazjum nr 2 przy ul. Słowackiego 29, gmina chce sprzedać kolejny duży budynek tym razem przy ul. Sokolej 38, dotychczas wynajmowany na cele edukacyjne i przynoszący stały dochód. Sprzedaż majątku to nie jedyny sposób na  zrównoważenie budżetu. Innym sposobem są wpływy z podatku od nieruchomości. Po listopadowej podwyżce stawek podatku od nieruchomości, w projekcie na 2016 rok założono wpływy z tego tytułu w wysokości 24.376.000 zł, to blisko o 2.600.000 zł więcej niż w planie na 2015 rok.

Poniżej porównaniu poddano wydatki w najważniejszych działach

Jak widać trudno zaobserwować obiecywane spore oszczędności wynikające z likwidacji straży miejskiej oraz reorganizacji placówek oświatowych. Zaplanowano jednak znaczne rezerwy, które pozostaną do dyspozycji prezydenta jednoosobowo. W przypadku zatem wystąpienia faktycznego braku środków w stosunku do planu będzie mógł „załatać” niedobory rozwiązując utworzone rezerwy.

Pierwszy raz rada ma udzielić prezydentowi dokonywanie w ramach działów klasyfikacji budżetowej zmian w planie wydatków inwestycyjnych oraz zmian pomiędzy wydatkami bieżącymi a majątkowymi z wyłączeniem zmian które spowodowałybyzmianę kwot wydatków na wieloletnie przedsięwzięcia inwestycyjne. Daje to możliwość przesuwania środków finansowych bez dodatkowej zgody rady, a co za tym idzie bez analiz tych zmian podczas posiedzeń komisji. Czy radni będą precyzyjnie informowani o dokonanych zmianach i co z nimi będą mogli zrobić post factum?

Wciąż ważne jest pytanie o stan zadłużenia gminy. Czy władze miasta w nadchodzącym roku poradzą sobie ze spłatą wszystkich zobowiązań wraz z należnymi odsetkami? Według prognozy kwota długu w roku 2016 wyniesie 94.021.000 zł. Czy nie należałoby do tej kwoty dodać zgodnie z Ustawą o finansach publicznych i rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego wartość z tabeli przepływów finansowych stanowiących załącznik do WPF z pozycji spłata zobowiązań wymagalnych z lat poprzednich (rok 2015) kwoty 2.000.000 złotych? Czy nie należało by poinformować mieszkańców, że faktyczne zadłużenie gminy (kapitał plus odsetki) to kwota nie około 95 milionów  złotych ale blisko 165 milionów, z czego około 40 milionów zafundować im chcą dodatkowo obecne władze?

Na obsługę długu zabezpieczono w budżecie 6.203.700 zł. Ale jak wynika z projektu wieloletniej prognozy finansowej 2.000.000 zł potrzebne będzie jeszcze na spłatę rat kapitałowych oraz wykup papierów wartościowych (wykup obligacji). Gmina planuje wydłużenie terminu spłaty obligacji o trzy lata do roku 2031, by spełnić relację dotyczącą wskaźnika z art. 243 ustawy o finansach publicznych. Stosowny aneks do umowy ma zostać podpisany z bankiem w I kwartale 2016 roku, po podjęciu przez radę uchwały dotyczącej zmiany uchwały w sprawie emisji obligacji.  Niestety spowoduje to znaczny wzrost kosztów obsługi zadłużenia.

Porównaliśmy wydatki planowane na obsługę długu zapisane w Wieloletniej Prognozie Finansowej w roku 2014 zaktualizowane Uchwałą Rady Miasta z dnia 25.11.2015r. oraz te stanowiące projekt nowej WPF na lata 2016-2031. Co ciekawe w 2015 roku koszty związane z obsługą długo wzrosły  o 361.803 złote w stosunku do założonych w planie. Czy to oznacza, że w roku bieżącym dochodziło do zaburzenia harmonogramu wykupu obligacji?

Jak widać wydłużenie w czasie spłaty zadłużenia miasta o trzy lata skutkuje wzrostem kosztów obsługi zadłużenia o około 40 milionów złotych.

 Ponadto projekt uchwały budżetowej na 2016 zakłada zaciągnięcie kredytu (krótkoterminowego) na sfinansowanie przejściowego deficytu w budżecie w kwocie 8.000.000 zł. W projekcie na 2015 r. na pokrycie przejściowego deficytu założono najpierw kredyt w wysokości 5.000.000 zł. W ciągu roku limit ten został podniesiony już przez obecnego prezydenta o 3.000.000 zł. W dalszym ciągu widać, że bez finansowego zastrzyku w postaci kredytu gmina ma problem z regulowaniem bieżących płatności. Podobnie może być w roku 2016. Skąd zatem to przekonanie prezydenta o poprawiającej się sytuacji finansowej gminy, póki co założenia do budżetu i WPF na 2016 rok wskazują raczej na konieczność stałego monitorowania poziomu zadłużenia, by gmina nie utraciła płynności finansowej.

Aby sprostać wymaganiom spłaty długu zaplanowano dochody budżetu gminy, które rok do roku systematycznie wzrastają. I tak na rok następny plan dochodów przewiduje 137.088.114,00 złotych by w roku 2031 skoczyć do wartości 211.836.273,00 złotych. To wzrost o około 37%! Czy te wartości są możliwe do osiągnięcia? Po podniesieniu stawek podatku dochodowego plan na rok 2016 wynosi 24.376.000 złotych. O ile radni musieliby podnieść stawki podatku by w roku 2031 dochód gminy z tego tytułu osiągnął 37.426.631 złotych? To blisko 54% więcej! Czy będzie to możliwe biorąc pod uwagę górne wartości stawek, jakie ustalane są na mocy ustawy?

Co można powiedzieć o projekcie budżetu gminy? Nie pasuje na pewno do niego określenie kreatywny, autorski, powiela raczej pomysły poprzednika. Tak jak w latach poprzednich jednostki spoza sektora finansów publicznych (organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, itp).w ramach otwartego konkursu ofert mogą liczyć na dotacje z budżetu gminy na  realizację zadań własnych gminy w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym, w zakresie sportu, pomocy społecznej, ochrony i promocji zdrowia orazw zakresie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. W sumie na ten cel zaplanowano ponad 1.100.000 tys. zł, z czego na działania związane ze sportemzaplanowano o 100.000 zł więcej niż w poprzednim roku i jest to kwota 370.000 zł. Z nowych działań - blisko 600.000 zł planuje się przeznaczyć na działalność Centrum Obsługi Inwestora. Pytanie, czy w tak trudnej sytuacji są to wydatki niezbędne i na co zostaną przeznaczone? Czy w ramach tych środków zostanie np. zorganizowany kolejny cykl szkoleń dla bezrobotnych z „dress code”? Czy zaplanowane inwestycje zostaną zrealizowane? Dlaczego w ramach wydatków inwestycyjnych nie wskazano potrzeby przygotowania terenów dla nowych inwestorów, których w naszym mieście jest jak na lekarstwo?

Budżet i wieloletnia prognoza finansowa zapewne zostaną przez radnych przyjęte. Twarda koalicja najprawdopodobniej przegłosuje propozycje prezydenta. Czy radni uczestniczą jednak w rzeczywistej analizie kluczowych dla funkcjonowania i rozwoju gminy dokumentów? Jak zachowa się opozycja – ile będzie głosów niepewności czyli wstrzymujących się? Jaki będzie nadchodzący rok dla Skarżyska-Kamiennej? Czy mieszkańcy uwierzą w wielokrotnie powtarzane zapewnienia, że jest dobrze a będzie jeszcze lepiej?

Michał Jędrys