W 1943 r. w dniach 12 i 13 lipca w Michniowie miały miejsce dramatyczne wydarzenia. Wieś została spacyfikowana. Niemcy, w odwecie za pomoc partyzantom, w ciągu dwóch dni wymordowali 204 mieszkańców wsi. Większość spalono żywcem.

 

W poniedziałek 12 lipca w 78. rocznicę pacyfikacji Wsi Michniów odbyło się uroczyste otwarcie Michniowskiego Mauzoleum. 

W uroczystości wziął udział Prezydent RP Andrzej Duda.

 

Poniedziałkowe obchody rocznicowe rozpoczęły się Mszą Świętą, po której zgromadzeni wysłuchali krótkiego koncertu zespołu Michniowianie.

Po koncercie pod tablicą upamiętniającą pomordowanych został złożony wieniec przez Prezydenta Andrzeja Dudę i zaproszonych parlamentarzystów. 

W kolejnym punkcie programu obchodów przyszedł czas na okolicznościowe przemówienia o raz zwiedzanie mauzoleum.

 

 

Historia michniowskiego Mauzoleum sięga głęboko wstecz do pierwszych lat powojennych, kiedy to w małej drewnianej chacie znalazła swe miejsce Izba Pamięci, a w niej ekspozycja pamiątek pozostałych po zamordowanych mieszkańcach wsi. Bezcenne dowody przechowywane niczym relikwie przypominały o tej zbrodni. Stopniowo, zmieniając technikę prezentacji i narracji historycznej, Izba Pamięci ewoluowała, przekształcając się w Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich, które słowem i obrazem kultywuje pamięć o tragicznych losach mieszkańców wsi polskich pod okupacją niemiecką i sowiecką. Pokazuje wyniszczające skutki materialne i ludzkie II wojny światowej dla Narodu Polskiego i wszystkich jego warstw społecznych, szczególnie mieszkańców wsi.

 

 

 

W 65 rocznicę pacyfikacji Michniowa przedstawiono przygotowany przez pracownię architektoniczną NIZIO International Design z Warszawy projekt przebudowy Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Ma ona stać się ośrodkiem wymiany myśli i doświadczeń historycznych. Forma budynku oraz multimedia, które uatrakcyjnią zwiedzanie dodatkowo będą sprzyjać przyswajaniu wiadomości o tragicznych losach Polaków w okresie  II wojny światowej. Zgodnie z koncepcją architektoniczną Mauzoleum to jeden długi budynek, podzielony na segmenty o powierzchni około 2000 metrów powierzchni wystawienniczej. Budynek ma postać Domu – Chaty, składa się z segmentów zamkniętych i otwartych. Na całej długości budynku zostały wykonane przerwy w ścianach – przeszklone przegrody oddzielające od siebie poszczególne części. Nocą, monument będzie przypomniał zwiedzającym płonące wsie i chaty. Poprzez przegrody zwiedzający będą mieli możliwość wyjścia na zewnątrz, gdzie – po obu stronach budynku zostaną ustawione czterometrowe krzyże, wykonane z nadpalonego drewna.

 

Obecnie w skład Mauzoleum wchodzą: Mogiła pomordowanych mieszkańców Michniowa, Kaplica św. Małgorzaty, Dom Pamięci Narodowej(pełniący funkcję administracyjną i wystawienniczą), Pieta Michniowska i będący w trakcie budowy nowy budynek Mauzoleum.